Zasadą jest, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Nie oznacza to wcale, że ten stan nie może ulec zmianie. Małżonek, bądź inna osoba zainteresowana może złożyć wniosek o podział majątku wspólnego.
Istotnym ograniczeniem jest to, że nie można żądać podziału majątku wspólnego dopóki trwa wspólność ustawowa. Wspólność ustawowa może natomiast ustać w wyniku:
• śmierci jednego z małżonków,
• orzeczenia rozwodu lub separacji,
• ustanowienia rozdzielności majątkowej w drodze umowy,
• orzeczenia sądu na żądanie jednego z małżonków,
• ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków (ustanie z mocy prawa).
Co należy wskazać we wniosku o podział majątku?
We wniosku należy wskazać składniki majątku wspólnego, które mają podlegać podziałowi. W wypadku, gdy w skład majątku wspólnego wchodzi nieruchomość, należy przedstawić również dowody, które to potwierdzają. Dowodem takim będzie przede wszystkim odpis z księgi wieczystej, gdyż domniemywa się, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym.
Pożądane jest również, aby wnioskodawca, będący jednym z małżonków, sformułował swoją propozycję co do podziału majątku, w szczególności wskazując, które ze składników chce otrzymać. Wnioskodawca może również zgłosić żądanie ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym.
Poza tym wnioskodawca może żądać:
• zwrotu wydatków i nakładów poczynionych z majątku osobistego na majątek wspólny,
• rozliczenia pobranych po ustaniu wspólności pożytków lub innych przychodów z majątku wspólnego,
• rozliczenia spłaconych długów.
Opisane żądania powinny zostać określone w sposób precyzyjny, zgodnie z takimi samymi wymaganiami jak wypadku złożenia pozwu.
We wniosku należy podać wartość przedmiotu sprawy, którą jest wartość wszystkich mających podlegać podziałowi składników majątku wspólnego.
